Archiwalna Strona Urząd Gminy Szczurowa - Co warto zobaczyć
turystyka / Co warto zobaczyć

Gmina posiada tradycje rolnicze, a zachowane zabytkowe dwory w Szczurowej, Zaborowie, Dołędze, Strzelcach Wielkich i Górce są pozostałością po majątkach ziemskich oraz dobrach rycerskich i biskupich. Obiekty te, jak również duże obszary leśne, rzeki w połączeniu z czystym powietrzem stwarzają dogodne warunki do relaksu i wypoczynku. Największą atrakcją tych terenów jest dwór w Dołędze, oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie, który, wpisał się do historii Polski i regionu rolą jaką odegrał w czasie powstania styczniowego, a następ­nie w życiu artystycznym Młodej Polski. Wart odwiedzenia jest również zespół dworsko-parkowy w Szczurowej z poł. XIX wieku oraz kościół parafialny z przełomu XIX/XX wieku.

Walory turystyczne i krajobrazowe gminy
Położenie Gminy na skraju Kotliny Sandomierskiej, w zakolu Wisły i Raby, urzeka pięknem przyrody i krajobrazu, pełnym spokoju, licznych gatunków ptaków i zwierząt oraz historycznymi i legendarnymi miejscami, jak na przykład zabytkowe dwory, kościoły, przydrożne kapliczki, co stwarza doskonałe warunki do rozwoju turystyki. Znaczna część Gminy znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu. Niezapomnianych wrażeń dostarczają piesze i rowerowe wędrówki szlakami wiodącymi malowniczą doliną Wisły, leśne grzybobrania i niepowtarzalny klimat szczurowskiej ziemi. Główną domeną gminy jest rolnictwo z dużymi walorami sprzyjającymi uprawianiu sportu, rekreacji i wypoczynku. Najstarsze, pełne ciekawej historii, legend i zabytków to miejscowości: Szczurowa, Uście Solne, Strzelce Wielkie, Zaborów i Dołęga. Tu na pewno nikt nie będzie się nudzić, bo jest co zwiedzać! Do wszystkich ciekawych miejsc na terenie gminy możemy wybrać się najlepiej rowerem.
 
Mapa zabytków i miejsc wartych zobaczenia
 
 
 

Do pobrania
mobilny przewodnik turystyczny po zabytkach gminy Szczurowa
dostosowany do współpracy z tel. komórkowym
wyposażonym w system Android
 

 
Miejscowość: Szczurowa
Wśród licznych zabytków jakie zachowały się na ziemiach szczurowskich, wartym zobaczenia jest największa i najlepiej zachowana siedziba średniowiecznego ziemiaństwa zabytkowy pałac Kępińskich w Szczurowej. Jego fundatorem byli ostatni właściciele Szczurowej Anastazja i Jan Kępiński, herbu Niesobia. Wykonanie swej posesji zlecili oni krakowskim architektom, dlatego zapewne dwór ten przypomina podobne rezydencje szlacheckie w okolicach Krakowa i samej stolicy województwa. Zdaniem krakowskich historyków sztuki pałac zaprojektował Filip Pokutyński. Otoczony rozległym parkiem pałac, dziś miejsce słynnych majowych spotkań z folklorem, znanych jako Wojewódzki Przegląd Zespołów Pieśni i Tańca, Kapel i Śpiewaków Ludowych „Krakowski Wianek”, znajduje się w samym centrum Szczurowej. Wybudowano go w latach 1854-1860, czyli na 4 lata przed Powstaniem Styczniowym.

 

Historia obiektu (dane Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie - Delegatura w Tarnowie):

Budynek dworu wzniesiony został z funkcji Jana Kępińskiego, właściciela Szczurowej, w latach 1854-1860. Budowniczymi obiektu byli architekci środowiska krakowskiego Filip Pokutyński lub Feliks Księżarski. Po 1945 roku obiekt przejęty został przez Państwowy Fundusz Ziemi. Mieściły się w nim kolejno: Liceum Ogólnokształcące, Szkoła Rolnicza, Zespół Opieki Zdrowotnej, Gminny Ośrodek Kultury. W latach 1969 – 1974, budynek został gruntownie wyremontowany /remont więźby dachowej, stropów/.

Jest to dwór eklektyczny, o cechach neogotyckich. Murowany z cegły, tynkowany. Parterowy z piętrowym ryzalitem od wschodu. Zbudowany na rzucie prostokąta, niesymetryczny, dwutraktowy z korytarzami wewnętrznymi rozdzielającymi trakty. Nakryty dachami dwuspadowymi, krytymi dachówką. Usytuowany jest w otoczeniu rozległego założenia parkowego.

Założenie dworsko-parkowe usytuowane jest w centrum wsi, wzdłuż północnej pierzeji rynkowej /ul. Lwowska/, rozbudowane w głąb działki, gdzie są pierzeje z kompleksem folwarcznym, odsuniętym ku północy. Od wschodu i zachodu otoczona jest dwoma drogami prowadzącymi do zabudowań gospodarczych.

Budynek murowany z cegły, tynkowany. Ściany wzniesione na szerszym fundamencie piwnic, tynkowane gładko. Pod gzymsem, kasetonowy fryz obiegający ściany dookoła, okna ujęte w profilowane nadproża, z bogatym detalem stiukowym /cegły przycinane po profilu otworów/. Stolarka okien ościężnicowa, ośmiopolowa, z zamknięciem ostrołukowym. Drzwi dwuskrzydłowe, płycinowe. Wewnątrz o cechach neobarokowych. Budynek wzniesiony na planie prostokąta, niesymetryczny, dwutraktowy. Po stronie wschodniej i zachodniej korytarze rozdzielające trakty. Budynek parterowy, z piętrowym ryzalitem od wschodu oraz parterowym od zachodu. Od południa znajduje się taras. Wejście na taras schodami wachlarzowymi, z balustradą schodową.

Elewacje dłuższe niesymetryczne, akcentowane ryzalitami. W części parterowej elewacja południowa osiowa, z dwuosiowym ryzalitem wschodnim, ożywionym ośmioboczną wieżyczką na narożniku południowo-wschodnim, zakończoną nadwieszoną hurdycją. Wejście do dworu od północy i wschodu o kamiennych stopniach z pełnymi balustradami.

Wnętrze. W pomieszczeniach, znacznie obecnie przekształconych, wyodrębniony dawny salon w trakcie frontowym parterowej części korpusu. Obiekt posiada instalację elektryczną.

Kubatura: ok. 4150 m3.
Powierzchnia użytkowa: 520 m2.
Prace budowlane i konserwatorskie
1969-1974 – remont więźby dachowej, podwyższenie dachu
1974 – częściowa wymiana stropów
1980-te – odnowienie elewacji
Obiekt otoczony opieką konserwatorską.

Założenia parkowe.

Przekomponowany współcześnie, z wykorzystaniem części istniejącego drzewostanu. Krajobrazowo naturalistyczny, o cechach romantycznych. Posiada obrys czworoboku, otoczony jest /obecnie/ częściowo ciekiem wodnym przechodzącym w formę wydłużonego stawu – kanału płn. /wzdłuż ogrodzenia/. Wjazd do parku przez bramę w ogrodzeniu po stronie południowej i mostek żeliwny nad kanałem. Nad stawem przy ogrodzeniu po stronie zachodniej – mauzoleum Jana Kępińskiego w formie kapliczki murowanej z cegły, z figurą św. Jana Chrzciciela.

Park w całości otoczony ogrodzeniem. Południowej, wzdłuż pierzeji rynkowej – ażurowym, ze sztachet metalowych umieszczonych na podmurowaniu z cegły, tynkowanymi, nakrytymi daszkami piramidalnymi. Z pozostałych stron ogrodzenie pełne, murowane i tynkowane, kryte daszkami z płyt kamiennych. Brama wjazdowa do parku neogotycka, murowana z cegły zaś brama na folwark - odsunięta od poprzedniej nieco ku wschodowi, neogotycka.

Szczurowa to także wysokiej klasy zabytki sakralne, do których należy neogotycki Kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła zbudowany w 1893 roku według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego, do którego polichromię zaprojektował tuż przed śmiercią mistrz Jan Matejko, a wykonali ją jego uczniowie oraz Figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, zwanej „Madonną Szczurowską”, wyrzeźbiona ok. 1500 roku. Można ją było podziwiać, jako dzieło sztuki na wystawie w Krakowie. W bocznej kaplicy wisi krzyż z wizerunkiem Chrystusa z początku XVIII w., uratowany z pożaru kościoła w 1886 r. a pod nim odrestaurowane rzeźby Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty z początku XVII w. Przy kościele znajduje się jedna z najstarszych zachowanych kamiennych rzeźb – barokowa kolumna z posągiem św. Bartłomieja Apostoła z 1698 roku oraz neogotycka kaplica cmentarna sprzed 1880 roku. Obelisk na cmentarzu w Szczurowej jest miejscem szczególnym na trasie corocznego Taboru Romów, którzy odwiedzają mogiły ludności romskiej zamordowanej przez hitlerowców w lipcu 1943 roku.

 

Miejscowość: Dołęga

Prawdziwą perełką gminy jest Dołęga, zwana „Nadwiślańskim Soplicowem”. Na północnym jej krańcu stoi otoczony drzewami i poprzedzony kolistym gazonem zabytkowy dwór zbudowany w 1846 r., w którym od 1981 roku mieści się oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Warto się w nim zaszyć i za sprawą stałej ekspozycji przenieść się w czasy minione, poznać bliżej warunki życia i upodobania szlachty polskiej w XIX wieku. pod względem architektonicznym to typowy dwór polski, o którym czytamy w „Panu Tadeuszu”. Niegdyś dwór w Dołędze był miejscem tworzenia oddziałów powstania chłopskiego w 1846 roku. Kilkanaście lat później podobne zadanie pełnił przy powstaniu styczniowym. Ustne przekazy dowodzą obecności w dworze pierwszoplanowych postaci powstania, generałów Zygmunta Padlewskiego i Mariana Langiewicza. Podczas II wojny światowej przebywał tu także dr Józef Rettinger. Po tragicznej śmierci gen. Władysława Sikorskiego, Rettinger podjął się wykonania najbardziej tajemniczej, a zarazem niebezpiecznej misji, zwanej dziś pod nazwą „Most II” i „Most III”, która zakończyła się sukcesem. Na przełomie wieków, a także w okresie międzywojennym dwór był ośrodkiem, wokół którego skupiało się życie duchowe i kulturalne. Z dworem w Dołędze związani są wielcy pisarze, naukowcy i politycy. Swoje wiersze pisali tutaj m.in. Stanisław Wyspiański, Adam Asnyk i Lucjan Rydel. Ożywione kontakty z krakowskim światem kultury i nauki, zawdzięcza dołęski dwór przede wszystkim Ignacemu Maciejowskiemu, uczestnikowi powstania styczniowego, pisarzowi i publicyście, który tu właśnie w Dołędze znalazł swoją żonę, Marię Guntherównę. Tutaj w „Nadwiślańskim Soplicowie”, realizowano filmy oświatowe i popularnonaukowe, a do dzisiaj cztery razy w roku odbywają się koncerty muzyki klasycznej. W pobliżu dworu znajduje się przeniesiona ze Skrzyszowa chata skansenu budownictwa wiejskiego oraz najstarsza z kapliczek na terenie parafii Zaborów – Najświętszej Panny Marii Niepokalanie Poczętej, które budowę datuje się na rok 1849. Jej fundatorami była rodzina Guntherów, ówczesnych właścicieli dworu.

 
Historia obiektu (dane Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie - Delegatura w Tarnowie):

Dwór  w  Dołędze jest jednym z oddziałów Muzeum Okręgowego  w Tarnowie, położonym na terenie powiatu brzeskiego, a więc poza obszarem powiatu tarnowskiego. Jest to obiekt prezentujący z jednej strony przykład dziewiętnastowiecznej architektury, stylu określanego często mianem „dworu polskiego”, z drugiej strony natomiast  poprzez zgromadzone tutaj pamiątki oraz swoje dzieje opowiada o minionych  latach, uczy historii i patriotyzmu.

Utworzenie tutaj Muzeum było zgodne z wolą ostatniej właścicielki dworu Jadwigi z Wolskich Tumidajskiej i nastąpiło to we wrześniu 1981 roku.  Pierwsze i zasadnicze opracowanie dziejów dołęskiego dworu i jego walorów architektonicznych wykonane zostało przez Andrzeja Leo, historyka sztuki, pracownika Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Wydane zostało w postaci krótkiego informatora już w roku 1981. Poszerzone wydanie pod tytułem „Dołęga – Nadwiślańskie Soplicowo” udostępnione zostało w roku 1984.

Obecny informator o dołęskim dworze, w odmiennym nieco ujęciu i z uwzględnieniem nowych informacji jest autorstwa kustosza Muzeum Władysława Koniecznego. Opracowany został również krótki przewodnik po Muzeum zawierający podstawowe informacje z opisem poszczególnych sal muzealnych. Jest on przeznaczony głównie dla turystów indywidualnych i służy im do zapoznania się z eksponatami. Ten krótki informator jest również dostępny w wersji angielskiej z przeznaczeniem dla turystów zagranicznych.

Prowadzone są w dalszym ciągu badania naukowe dotyczące dziejów dworu i jego związków z ważnymi wydarzeniami historycznymi. W przygotowaniu jest obecnie tematyka związana z drugą wojną światową, a ściślej z przeprowadzanymi w 1944 akcjami „Most II” i „Most III”. Miały one miejsce w sąsiedztwie Dołęgi. Pierwsza z tych akcji związana była z nieudana próbą wywiezienia z kraju Józefa Retingera. Zarówno sama akcja jak i okoliczności ją poprzedzające (w tym próba wykonania w dołęskim dworze wyroku śmierci na Retingerze) były tematem wielu spekulacji historyków i niemałej liczby mniej lub bardziej naukowych publikacji. Najnowsze badania, zgromadzone materiały źródłowe, wywiady z uczestnikami tych wydarzeń pozwolą prawdopodobnie przedstawić przebieg zdarzeń w nieco innym świetle, a nawet ostatecznie zakończyć wszelkie sprzeczne spekulacje na ten temat. Obecnie ta problematyka jest opracowywana przez kustosza Muzeum Władysława Koniecznego.

Opracowany i przygotowany do druku został również pamiętnik, spisany przez  Marię Pikuzińską, a dotyczący rabacji chłopskiej w roku 1846, a więc związany on jest z początkami istnienia dworu w Dołędze. Straszliwe te czasy widziane oczami siedemnastoletniej dziewczyny stanowią może nie najważniejsze ale interesujące źródło historyczne. W oparciu o te wspomnienia realizowany był w Dołędze spektakl teatralny w reż. R. Smożewskiego.

Poza podstawową funkcją merytoryczną, którą jest udostępnianie zbiorów muzealnych zwiedzającym – Muzeum podejmuje szereg innych działań, które mają na celu uatrakcyjnienie i spopularyzowanie obiektu, jak również ożywienie, a zarazem wykorzystania zabytkowych wnętrz. Realizowana jest tutaj już od lat i z dużym powodzeniem funkcja dydaktyczna. Prowadzone są we wnętrzach Dworu muzealne lekcje historii, jak również lekcje historii literatury polskiej przeznaczone dla młodzieży szkół podstawowych i średnich. Organizowane są także plenery malarskie.

Owocna  jest współpraca z radiem oraz telewizją. W Muzeum były realizowane liczne filmy oświatowe i popularnonaukowe. Można dla przykładu wymienić: ”Tradycja powstań narodowo- wyzwoleńczych i ocena tych wydarzeń w czasach współczesnych” (udziałem m. in. prof. Tadeusza Chrzanowskiego), „Jam dwór polski”, „Dom polski”, jak również emitowany już wielokrotnie w telewizji film „Nadwiślańskie Soplicowo” w reżyserii Lucyny Smolińskiej. Ten ostatni film posiada szczególne znaczenie dla Muzeum ponieważ przedstawia on całe dzieje dołęskiego dworu od czasów rabacji chłopskiej aż do chwili obecnej.

Od sześciu lat zrosły się już z dołęskim Muzeum cykliczne koncerty muzyki klasycznej. Koncerty te są efektem współpracy  dołęskiego  Muzeum z tarnowską Szkołą Muzyczną. Cieszą  się one niesłabnącym powodzeniem, o czym świadczy zawsze zapełniona sala koncertowa. Mają one stałych słuchaczy również z Krakowa, Tarnowa, Bochni i Brzeska. Dodać należy od początku koncerty są w całości sponsorowane zarówno przez osoby fizyczne jak i instytucje, czy też właścicieli miejscowych drobnych przedsiębiorstw. Dla sponsorów i wszystkich wspierających działalność Muzeum na corocznych spotkaniach jest przyznawany honorowy tytuł „Przyjaciela Dworu w Dołędze”. Odbywały się również niektóre koncerty w ramach festiwalu „Muzyki Odnalezionej”.

Tak więc, podobnie jak w ubiegłych latach Muzeum prowadzi ożywioną działalność poza merytoryczną. Oddaje więc swoje wnętrza na różnorodne imprezy, miejsca spotkań, sympozja naukowe. Podejmując próby pozyskania środków finansowych Muzeum użycza odpłatnie swoich pomieszczeń; w tym kilkakrotnie na sympozja i szkolenia zorganizowane przez środowiska lekarzy.

Tylko w bieżącym roku dwór w Dołędze gościł między innymi Stena  Lundbo, ambasadora Królestwa Norwegii i przedstawicieli władz tarnowskich. Miało również miejsce dwudniowe spotkanie uczestników Kongresu Polonii Amerykańskiej i warto w tym miejscu zacytować fragment wypowiedzi Prezesa Polonii, Edwarda Moskala pod adresem pracowników Muzeum: „Szczery patriotyzm, poparcie dla idei jedności Polaków w kraju i poza krajem, duch pełnego porozumienia i woli wspólnego działania, słowem, to wszystko co wyniosłem z rozmów z Państwem, daje mi powody do racjonalnego optymizmu z jakim wyjechałem tym razem z Polski”.

Muzeum w Dołędze często współpracuje z Gminnym Centrum Kultury w Szczurowej, czego efektem są wspólnie organizowane imprezy. Dzięki takiej współpracy można było w pomieszczeniach muzealnych zorganizować: „Wieczór poezji A. Mickiewicza” z udziałem młodzieży szkolnej, jak również spektakle teatralne (np.: Tarnowski Teatr wystawiał monodram ”STED” poświęcony twórczości Edwarda Stachury oraz Teatr Stary z Krakowa wystawił monodram oparty na twórczości Tadeusza Nowaka). Organizowane są również w ramach współpracy z miejscowymi szkołami konkursy o tematyce lokalnej. Wszystkie ważniejsze wydarzenia mające miejsce w Muzeum relacjonowane są w wydawanym pod patronatem GCK miesięczniku „W Zakolu Raby i Wisły”.

W nawiązaniu do ludowej tradycji Muzeum wspólnie z miejscową Parafią w Zaborowie organizuje od 1997 roku nabożeństwa majowe przy dworskiej kapliczce. Są one jednocześnie okazją do spotkania się pracowników Muzeum Okręgowego, podobnie jak „Wieczór Kolęd”, który zainicjowany został w dołęskim dworze już 1994 roku. Od początku powstania Muzeum prowadzona jest kronika dołęskiego dworu, uzupełniona osobną, ciekawą kroniką fotograficzną zawierającą zdjęcia wraz opisem wszystkich ważniejszych wydarzeń w Muzeum.

Wydaje się natomiast, że nie przyjęła się inicjatywa urządzania ślubów cywilnych w pomieszczeniach muzealnych – takich ślubów odbyło się zaledwie kilka. Natomiast od kilku lat zaczął się kształtować nowy zwyczaj – dotyczący nie tylko Dołęgi ale i sąsiednich wiosek. Młode pary, po ślubie pozostawiają gości weselnych i przyjeżdżają do Muzeum aby tutaj przed dworem i we wnętrzach zrobić sobie pamiątkowe zdjęcia. Być może jest to nawiązanie do istniejącej tutaj przed laty tradycji. Takie zdjęcia par ślubnych przed dołęskim dworem wykonywane były tutaj jeszcze na szklanych kliszach na początku ubiegłego stulecia.

Niezrealizowanym ale wciąż aktualnym zamierzeniem jest utworzenie obok dworu niewielkiego skansenu budownictwa wiejskiego. Na teren przewidywanego skansenu przeniesiona została do tej pory jedna chata ze Skrzyszowa. Wobec trudności finansowych nie sposób w tej chwili powiedzieć kiedy i czy koncepcja budowy skansenu zostanie urzeczywistniona.

Drugim niezrealizowanym tematem jest utworzenie Muzeum Emigracji Zarobkowej. Stąd przecież rekrutowały się główne masy wychodźców udających się przede wszystkim –  chociaż nie tylko – do Stanów Zjednoczonych. Podjęte badania naukowe zaowocowały opracowaniem problematyki emigracyjnej od początku zaistnienia tego zjawiska do czasów pierwszej wojny światowej. Praca ta, której autorem jest kustosz Muzeum, Władysław Konieczny, publikowana była w „Rocznikach Tarnowskich”.          

We wrześniu 2001 roku minęło 20 lat od chwili utworzenia Muzeum. Uroczystość, która miała miejsce w związku z ta rocznicą zgromadziła nie tylko pracowników Muzeum Okręgowego oraz przedstawicieli władz, ale również mieszkańców wsi, w których odczuciu istnienie tej instytucji kulturalnej podnosi prestiż i znaczenie Dołęgi. Dokonana została przy tej okazji ze wszech miar pozytywna ocena dotychczasowego funkcjonowania tej placówki muzealnej.

W działalności Muzeum nawiązujemy do bogatej tradycji dołęskiego dworu. Taką właśnie rolę animatora kultury spełniał dwór przez całe dziesięciolecia. Dzieje się to zresztą zgodnie z wolą Jadwigi Tumidajskiej, ostatniej właścicielki, która przekazała cały obiekt Państwu z życzeniami „...aby dworek ten przedłużył tradycje życia kulturalnego i patriotycznego...”.

Dwór w Dołędze znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej
Godziny otwarcia muzeum: wt.- pt. 10:30- 16:30, sb. 10:00- 17:00, nd. 10:30- 16:30
Ceny biletu: normalny- 4 zł, ulgowy- 2 zł
Tel. do muzeum: 14/ 671 54 14
 
 
Miejscowość: Strzelce Wielkie
Na szczególną uwagę zasługuje najstarsza w gminie wieś Strzelce Wielkie powstała w XI w. Z czasów świetności Strzelec Wielkich zachował się do dzisiaj szlachecki dwór z XIX w., obecnie siedziba Koła Łowieckiego „Nadwiślan”, należący wówczas do znanego polskiego rodu Ossolińskich. Niezwykle cenną historycznie jest zabytkowa budowla sakralna znajdująca się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej – kościół pod wezwaniem św. Sebastiana (1784-1785); orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany. Kościół jednonawowy, z węższym od nawy prezbiterium, zamkniętym ścianą prostą. Wnętrze nakryte pozornymi sklepieniami kolebkowymi. Przy nowszej części nawy kruchta. Wyposażenie głównie późnobarokowe i rokokowe z XVIII wieku. Ołtarz główny późnobarokowy, z XVIII wieku z obrazem Pojmanie Św. Sebastiana, z XVIII wieku. Na zasłonie obraz Matki Boskiej Szkaplerznej, barokowy z XVII wieku. W rokokowych ołtarzach bocznych obrazy: Św. Józef, (XVIII i XIX w). i Serce Jezusa z 1953 roku, malowany przez A. Chyłę. Ambona z XVIII wieku. Kamienna rokokowa chrzcielnica z XVIII wieku. Przy kościele drewniana izbicowa dzwonnica (XVIII-XIX w.) konstrukcji słupowej, oszalowana, z blaszanym daszkiem namiotowym. Legenda głosi, iż utworzenie parafii i budowa kościoła było związane z historią dziedzica Andrzeja Gawrońskiego, który to w czasie srogiej zimy, przeprawiając się saniami na drugi brzeg Wisły wpadł w przerębel do lodowatej, rwącej rzeki. Tonąc przyrzekł, że jeśli ujdzie cało, wybuduje kościół. Świątynia, powstała w tak niezwykłych okolicznościach, istnieje do dzisiaj. Obok niej znajduje się piękne, nowo wybudowane sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej.
 
Historia obiektu (dane Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie - Delegatura w Tarnowie):

Budynek dworu wzniesiony został w 2 poł. XIX wieku. Dobra ziemskie w Strzelcach Wielkich należały do rodziny Ossolińskich. Przed II wojną światową we dworze zamieszkiwali dzierżawcy majątku, /Leśniak, Lipczyński/. W czasie okupacji dzierżawiła go Chylewska. Po 1945 roku majątek został rozpalcelowany a dwór przeznaczony na mieszkanie dla przesiedleńców. W latach późniejszych władze gminne dzierżawiły budynek dla różnych lokatorów. Obecnie budynek przejęło Koło Łowieckie, które prowadzi prace remontowe. Budynek jest murowany z cegły, tynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, szerokofrontowy, dwutraktowy. Nakryty dachem dwuspadowym, konstrukcji krokwiowo-stolcowej, wypełnionym dachówką ceramiczną.

Budynek dworu usytuowany jest w zachodniej części wsi, w zespole parku krajobrazowego usytuowanego po południowej stronie drogi prowadzącej do Wrzępi. Do dworu prowadzi boczna droga od wspomnianej szosy, o przebiegu wschód-zachód. Po jej południowej stronie znajdują się stawy. Przed budynkiem od strony południowej znajduje się rozległy podjazd otoczony od wschodu i zachodu drzewami. Od strony północnej dworu przylega park krajobrazowy z drzewostanem, który nie posiada czytelnego dziś rozplanowania. Budynek dworu murowany z cegły, tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, szerokofrontowy, dwutraktowy, z sienią na osi.

Fundament wykonany z kamienia i cegły. Ściany wzniesione z cegły łączonej zaprawą cementowo-wapienną tynkowane. Stropy zamknięte, belkowe, tynkowane i bielone. Podłogi pierwotnie drewniane, deskowe. W trakcie remontu kładzione parkiety. Okna dwuskrzydłowe, wielokwaterowe, mocowane na zawiasach, w kolorze drewna. Stolarka drzwiowa dwuskrzydłowa, płycinowa, mocowana na zawiasach w futrynach skrzynkowych, lakierowana. Kominy murowane z cegły tynkowane, w ścianach działowych. Dach dwuspadowy, konstrukcji krokwiowo-stolcowej, wypełniony dachówką. Szczyty murowane z cegły, tynkowane. W górnej części posiadają okienka oświetlające poddasze. Obiekt posiada instalację elektryczną i wodociągową.

Kubatura: 1911 m3
Powierzchnia użytkowa: 273 m2


Miejscowość: Uście Solne

Zabytkowe założenie Rynku z II połowy XIX i XX stulecia oraz w pobliżu Rynku świetnie zachowane drewniane, zrębowe domy dwu lub trzyizbowe, stodoły o ścianach plecionych z wikliny i dachach krytych strzechą to zabytki budownictwa drewnianego, przez które prowadzi Małopolski Szlak Architektury Drewnianej można zobaczyć wybierając się na rowerową wycieczkę do Uścia Solnego. Dziś, jedna z 21 miejscowości gminy Szczurowa, niegdyś stanowiła znaczący wiślany port załadunkowy dla bocheńskiej soli transportowanej do Gdańska. Miasteczko, któremu król Kazimierz Wielki w 1360 r. nadał prawa miejskie, rozwijało się znakomicie. Mieszkańcy zaopatrywali dwór królewski oraz zamek w Niepołomicach w chleb, piwo i warzywa, czyli wszystko to czego potrzebował dwór po wysiłku polowań w Puszczy Niepołomickiej. W XVII wieku były tutaj korporacje i bractwa rzemieślnicze, zwane cechami. O swojej historii przypomnieli mieszkańcy Uścia Solnego podczas zorganizowanego Święta Soli. Zachowane do dzisiaj zabytki, jakie można zobaczyć w Uściu Solnym to kościół pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła Apostoła, wzniesiony w latach 30-tych XIX w., którego wystrój i wyposażenie pochodzi z okresu drugiej połowy XVII w. ściany i sklepienie zdobi wielobarwna dekoracja malarska o motywach figuralnych i ornamentalnych. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zwanej Uścieńską. Na cmentarzu zachowała się neogotycka kaplica cmentarna z 1899 roku.
 
Miejscowość: Zaborów
Do kolejnego wyjątkowego miejsca – tym razem w Zaborowie można dojechać na przykład rowerem. Tu znajduje się, zasługujący na uwagę zabytkowy rokokowo-kalsycystyczny pałac rodu Dąbskich, zbudowany w połowie XIX wieku i urzekający niespotykaną w tych stronach architekturą. Do ciekawych zabytków zaborowskiej ziemi należą kaplica fundacji Aleksandra Gunthera z 1872 roku oraz drewniana dzwonnica przy kościele pw. Najświętszej Marii Panny z 1830 roku. Pierwotnie znajdowała się ona przy drewnianej kaplicy istniejącej tu od 1814 roku, a później przy drewnianym kościele wzniesionym w 1835 roku i rozebranym w 1950 roku (na jego miejscu zbudowano w latach 1949-1951, według projektu Stanisława Kapcia, istniejącą, murowaną świątynię). Dzwonnica posadowiona na kamiennym podmurowaniu. Niska, czworościenna, o ścianach pionowych, nakryta ośmiobocznym hełmem baniastym, pierwotnie pobitym gontem, później blachą. Ściany przeprute dużymi, prostokątnymi otworami, zwieńczonymi półkoliście. W obrębie cmentarza parafialnego w Zaborowie znajduje się cmentarz wojskowy, na którym spoczywa 156 żołnierzy austro-węgierskich, niemieckich i rosyjskich.
 
 
Historia obiektu (dane Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie - Delegatura w Tarnowie):
 
Dwór zbudowany został pod koniec XIX wieku z fundacji rodziny Dąbskich. Do 1945 roku zamieszkiwała go ostatnia właścicielka Irena Dąbska /zm.1989 r. w Domu Opieki Społecznej/. Po przejęciu obiektu przez Państwowy Fundusz Ziemi i rozparcelowaniu majątku w dworze mieściły się: Ośrodek Zdrowia, sklepy oraz Szkoła Rolnicza. W zabudowaniach gospodarczych dworu w latach 1952-1953 znajdowała się Spółdzielnia Produkcyjna, a obecnie w nowych budynkach mieści się składnica nawozów GS-u.

Dwór jest eklektyczny, murowany z cegły, tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy z piętrowym ryzalitem frontowym i narożnym w elewacji południowej. W elewacji północnej parterowy, na planie półkola ryzalit w części środkowej. Dwór nakryty dachami dwuspadowymi nad częścią środkową korpusu oraz czterospadowymi nad ryzalitami.

Zespół dworski usytuowany jest w zachodniej części wsi Zaborów, po zachodniej stronie asfaltowej szosy prowadzącej ze Szczurowej przez Zaborów do Jadownik Mokrych. Zespół składa się z budynku dworu i dawnych zabudowań dworskich częściowo rozebranych i przebudowanych. Dwór zbudowany z cegły, tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy z piętrowymi ryzalitami. Układ wnętrza trójosiowy, z pomieszczeniami z komunikacją amfiladową. Na osi skrajnej, od południa trzy pomieszczenia – garderoba, dawna sala balowa /z wyjściem na werandę/ oraz pomieszczenie kuchenno-gospodarcze. W osi środkowej /od wschodu/ westybul, korytarz dzielony ścianą działową oraz dawna jadalnia. W osi skrajnej północnej – garderoba – pokój gościnny – dawna biblioteka – pomieszczenia kuchenne. W części środkowej ryzalitu frontowego od wschodu pomieszczenie korytarzowe odpowiada westybulowi parteru. Po bokach dawne sypialnie i pokoje gościnne. W piętrowej części ryzalitu wschodniego elewacji południowej dawne pomieszczenia służbowe.

Fundament wzniesiony z cegły wiązanej zaprawą cementowo-wapienną. Wylewki w piwnicach betonowe. Wtórne podziały dokonane przez późniejszych użytkowników. Ściany wzniesione z cegły, tynkowane. Taras-weranda od strony południowej wzniesiony z cegły, podpiwniczony, nakryty stropem płaskim, betonowym. Stropy zamknięte, drewniane, tynkowane. Częściowo wymienione podczas remontu. Podłogi deskowe i parkietowe, w części pomieszczeń wylewki betonowe. Stolarka okienna różnorodna, jedno-, dwu-, cztero-, i sześciokwaterowa, drewniana, lakierowana. Stolarka drzwiowa, płycinowa, dwuskrzydłowa, lakierowana. Drzwi mocowane na zawiasach w futrynach skrzynkowych, pierwotnie mocowanych razem z słupami. Elewacja frontowa, trójdzielna, z wysuniętym ryzalitem środkowym zakończonym trójkątnym szczytem. Elewacja dziewięcioosiowa, z osiami wydzielonymi za pomocą otworów okiennych i wnęk portyku frontowego. Portyk arkadowy, wsparty na kolumnach drewnianych o kapitelach jońskich. Elewacja boczna /południowa/ siedmioosiowa, o artykulacji za pomocą wnek okiennych i dwóch wnęk portykowych, z kolumnami drewnianymi. We wnękach wejścia do dawnej sali balowej naroża ryzalitów o kostkowej dekoracji tynkowej. Elewacja boczna /północna/, niesymetryczna, w części wschodniej ujęte ryzalitem, opracowanych analogicznie jak elewacja frontowa. W części środkowej półkoliście zamknięty ryzalit parterowy dawnej biblioteki. Elewacja tynkowana gładkim tynkiem, z listwowym gzymsem podokapowym obiegającym ściany.  Pod oknami boniowane w tynku prostokątne wnęki podokienne. Elewacja tylna /zachodnia/, niesymetryczna, z nierytmicznym rozstawieniem otworów okiennych o różnym kształcie i rozmiarach. Elewacja tynkowana gładkim tynkiem. Dwór nakryty dachami dwuspadowymi, o więźbie krokwiowo-stolcowej nad częścią środkową korpusu oraz ryzalitem środkowym. Pozostałe dachy czterospadowe, namiotowe. Obiekt posiada instalacje elektryczną i wodociągową.

Założenia dworskie
Obecnie znacznie przekształcone. Pierwotnie składało się z budynku dworskiego oraz oddzielonego od niego zespołu gospodarczego, usytuowanego na zachód od niego. Przed frontem dworu znajdował się rozległy podjazd z gazonem kwiatów. Do podjazdu prowadziła krótka aleja dojazdowa do głównej trasy obsadzona drzewami liściastymi. Zespół gospodarczy składał się ze stodoły /obecnie częściowo przebudowanej i wykorzystanej na magazyny GS-u/ oraz budynku obory obecnie nieistniejącego, stojącego dawniej w miejscu dzisiejszych składów materiałów sypkich GS-u.
Kubatura: 5832 m3
Powierzchnia użytkowa: 648 m2

Miejscowość: Górka
Na terenie gminy istniał także majątek w Górce, którego ostatnią właścicielką posiadłości była hrabina Krasicka, a jej majątek swym obszarem obejmował 123 ha. Do dnia dzisiejszego nad Wisłą jest dwór z tamtych czasów.
Gmina Szczurowa, leżąca w zakolu Wisły i Raby ma do zaoferowania jeszcze jedną, niecodzienną bo „odlotową” atrakcję - wakacje z ptakami. Właśnie teren gminy, zwłaszcza wspomniane zakole, gdzie Raba wpada do Wisły, upodobały sobie rzadkie gatunki ptactwa wodno-błotnego. Od dawna z tej właśnie przyczyny rejony te budziły zainteresowanie ornitologów, nie tylko tych zawodowych, ale coraz liczniejszej grupy amatorów, lubiących oglądać ptaki w ich naturalnych siedliskach. Takie właśnie hobby zyskuje coraz większą popularność i jest znakomitym sposobem relaksu, oryginalną propozycją spędzenia wolnego czasu w plenerze, połączonym z emocjami, jakie dają obserwacje ptasich obyczajów. Jak obliczono, na tych terenach obserwować można 100 gatunków ptaków, w tym tak rzadkie jak krakwa, orzeł przedni, orlik krzykliwy, bączek, ślepowron. A słynna na całą Małopolskę ”bociania wioska” znajduje się, nie gdzie indziej, jak właśnie w Niedzieliskach, w gminie Szczurowa. Podmokłe łąki, oczka wodne, starorzecza, stawy - to idealne miejsce dla bocianów. Tych dostojnych ptaków mamy tu chyba najwięcej w Małopolsce! Pogadajcie z miejscowymi, opowiedzą wam wszystko o zwyczajach tych ptaków. Wzdłuż wioski, gdzie rozciąga się krajobraz rolniczy można dostrzec enklawy lasu Bratucickiego i kilka mniejszych skupisk leśnych.
Prócz historii, zabytków i wspaniałej przygody, Gmina Szczurowa to również szeroko rozumiana kolebka kultury i rozrywki. Nie ma miesiąca, by w gminie nie odbywała się jakaś impreza kulturalna, koncertowa bądź sportowa promująca nasz region. Odbywają się tutaj też imprezy wysokiej rangi, jak chociażby majowe święto folkloru „Krakowski Wianek” w Szczurowej, gdzie można podziwiać od 28 lat występujące zespoły folklorystyczne, muzyczne i grupy śpiewacze całej Małopolski. Jeszcze chyba tylko na Podhalu potrafią z takim pietyzmem odnosić się do folkloru – ludowych pieśni i tańców. Nie bez powodu tu właśnie słynny zespół Mazowsze, znany z estrad Polski i świata, właśnie w Szczurowej dał niezapomniany koncert. Podobnie tegoroczny Koncert Przyjaźni z udziałem uczniów Szkoły Muzycznej w Bohorodczanach na Ukrainie i uczniów Szkółki Muzykowania Ludowego ze Szczurowej, ósmy z kolei wielki koncert charytatywny w Strzelcach Wielkich, Sobótki i obrzędy Nocy Świętojańskiej, turnieje sportowe, zawody strażackie, lipcowe koncerty muzyki romskiej połączone z barwnymi korowodami, czy plenerowy koncert muzyki klasycznej w dworku w Dołędze, z udziałem wybitnych artystów scen krakowskich, znanych zarówno w kraju, jak i za granic
Archiwalna Strona